Overzicht
Lezers blijven lezen. Het belang van een goede bieb
22 december 2022
Yanaika Zomer

“De meerwaarde van een bibliotheek is dat je in iedere stad of ieder dorp een plek hebt waar mensen gewoon kunnen zijn”, vertelt Anita Ruder, coördinator PR en communicatie van KopGroep Bibliotheken. “Je kunt een kopje koffie nemen, maar het hoeft niet. Je kunt de hele dag lezen en de volgende dag terugkomen om het boek weer op te pakken. Nieuwe Nederlanders komen er graag om hun Nederlands te oefenen. Je kunt mensen ontmoeten, aan het werk gaan of aan je huiswerk en ondertussen hoeft er niks. Toen wij zouden verhuizen naar School 7, was dat principe ook het uitgangspunt. We wilden een huiskamerfunctie hebben voor de stad.”

Trotse inwoners

School 7 is de bibliotheek van Den Helder en thuisbasis van stichting KopGroep Bibliotheken. Daarbinnen wordt nauw samengewerkt met medebewoners Helderse Volksuniversiteit en de Helderse Historische Vereniging. Vanaf één van de oude Chesterfields vertelt Anita Ruder met gepaste trots over de bieb, die in haar korte bestaan twee belangrijke prijzen in ontvangst mocht nemen. “In ons eerste jaar werden we al de beste bibliotheek van Nederland. Daar moet je je voor inschrijven, maar dat waren we helemaal niet van plan. Zo’n nieuw gebouw kan nog allerlei kinderziektes hebben. Kort na de sluitingsdatum werden we gebeld door de juryvoorzitter. Ze vonden dat wij gewoon mee moesten doen en hadden ons op de shortlist gezet. We hadden nooit verwacht te winnen, maar wat ons vooral verraste was dat de vakjury én het publiek unaniem waren. Winnen met 28% van de stemmen, liet ons zien hoe trots de inwoners van Den Helder op hun bibliotheek zijn.”

Geloof in de waarde voor de stad

School 7 was het eerste zichtbare resultaat van de stadsvernieuwing in de Helderse binnenstad. Anita: “Tot die tijd hadden de inwoners vooral leegstaande panden en dichtgespijkerde ramen gezien. Het was een stad ‘waar je nog niet dood gevonden wilden worden’. En dat slechte imago was als een collectief minderwaardigheidscomplex aan de bewoners gaan kleven. Bijzonder is dat Woningstichting middenin de crisis koos voor dit prachtige ontwerp van architect Evelien van Veen. Er waren goedkopere oplossingen, maar Woningstichting geloofde in de waarde voor de stad van een goede bibliotheek, waar mensen graag willen zijn. Met de inrichting van Marcel van der Veer is dat helemaal gelukt.” Inmiddels is de stadsvernieuwing goed zichtbaar in opgeknapte gevels en een compleet horeca- en cultuurgebied op Willemsoord, de voormalige Rijkswerf. “Mensen zijn trots aan het worden op de stad, dat is nieuw voor ons. Nu komen ze met familieleden van buitenaf bij ons voor een kopje koffie en een rondleiding door het gebouw, om daarna over te steken naar Willemsoord.”

Beste van de wereld

De prijs voor beste bibliotheek van Nederland, leidde tot veel bezoek van buitenaf. Andere bibliotheken kwamen kijken wat ze van School 7 konden leren. Anita: “Op een gegeven moment was de directeur van de Koninklijke Bibliotheek hier en zei: ‘Wist je dat er ook een internationale wedstrijd is?’ Onze directeur Jacinta Krimp en ik zijn gaan kijken en moesten concluderen dat we aan alle voorwaarden voldeden. We besloten ons in te schrijven. Toch gaven we er niet veel ruchtbaarheid aan. Niet te hoog van de toren blazen, dachten we. Je kan wel nagaan hoe hard het dak eraf ging toen bleek dat we waren genomineerd!” Anita en Jacinta moesten ervoor naar Kuala Lumpur en besloten vooral te genieten. “Onze prijs was eigenlijk dat we in het rijtje stonden en erbij mochten zijn. We hebben een roadmovie opgenomen en echt, het plezier spat eraf! We kregen een beetje het Songfestivalgevoel. We waren er niet alleen voor onze Helderse bibliotheek, maar representeerden Nederland.” School 7 won die avond de prijs voor beste nieuwe bibliotheek van de wereld. Het leidde tot een storm aan media-aandacht voor de bibliotheek en en passant voor de stad die oude onzekerheden van zich afschudde. Anita wordt er opnieuw vrolijk van als ze erover vertelt. “We gingen het aan als avontuur. Nooit verwacht dat we zouden winnen!”

Bestaansrecht

KopGroep Bibliotheken is meer dan haar paradepaardje School 7. De stichting hoopt in de komende jaren ook tot een nieuwe bibliotheek op Texel te komen. En verder zijn er locaties door de hele regio, waar mensen terecht kunnen om hun letterhonger te stillen en deel te nemen aan activiteiten. Anita: “Per gemeente verschillen de mogelijkheden, maar we proberen overal creatief te zijn om de inwoners met de beschikbare middelen te voorzien. Het leuke is, tien jaar geleden dachten mensen nog dat bibliotheken snel hun bestaansrecht zouden verliezen. En hoewel alles tegenwoordig digitaal kan, zelfs lezen, blijkt dat de behoefte aan  papieren boeken blijft bestaan. In een deel van onze bibliotheken kun je nog veel meer dan boeken lenen, maar lezers blijven lezen. Dat blijkt op al onze locaties.”