Overzicht
Kenniswerkplaatsmethodiek. De Koppen bij elkaar
22 december 2022
Yanaika Zomer

Of het nu om duurzame energie gaat, eenzaamheid, een wijk met meer groen of toegankelijke ICT voor iedereen, in de kenniswerkplaatsen van de Noordkop wordt hard gewerkt aan antwoorden op de maatschappelijke vragen van nu. Studenten van het ROC Kop van Noord Holland, Hogeschool InHolland en MBO Life Sciences Leeuwarden krijgen zo de kans na te denken over actuele problemen en te leren door te doen. De regio is hun klaslokaal. Ondertussen dragen zij, inwoners, ondernemers, deskundigen en de gemeenten bij aan een toekomstbestendige woon- en leefomgeving. Een win-win situatie, dus. Op Kop gaat om tafel met twee studenten, twee projectleiders en een sergeant van de Marine.

ICT-café

Tygo Gauw (19) studeert ICT support 2 aan het ROC Kop van Noord-Holland. Hij maakt deel uit van de kenniswerkplaats ‘ICT-café’. Hij vertelt: “We doen van alles. Refurbishen bijvoorbeeld. We maken oude apparaten klaar voor gezinnen die geen nieuwe kunnen kopen. Voor kringloopwinkel Rataplan doen we hetzelfde. Verder zijn we ICT-support voor Rataplan en hier voor het TekPark.’’

Het ICT-café is dus gevestigd binnen het TekPark, ook wel het jongerencentrum van de toekomst. Hier werken onderwijs en bedrijfsleven nauw samen om jongeren te enthousiasmeren voor techniek, onder meer door middel van games. Tygo: ,,We onderhouden ook de pc’s en games van de gameroom.’’

Het ICT-café is een typisch voorbeeld van een kenniswerkplaats. Henriëtte Slot is partner in Tech@Connect, het samenwerkingsverband dat de basis vormt voor het TekPark. Over het ICT-café vertelt ze: “Door corona waren er weinig stageplaatsen voor studenten als Tygo. Toen hebben we gekeken of ze iets binnen het TekPark kunnen doen. Dat werd het ICT-café.” Dat idee kreeg onder meer steun van Microsoft. Het ICT-café kan daarmee nóg meer bereiken. Henriëtte: “Binnenkort ontvangen we hier bijvoorbeeld drie of vier keer in de week basisscholen en de bedoeling is om ook cursussen te gaan geven aan ouderen. De gemeente is aangehaakt, Microsoft dus, Rataplan, het onderwijs, de Marine…’’

Alles grijpt in elkaar

Deze kenniswerkplaats brengt dus een aantal belangen samen. Die van studerende jongeren in de ICT, die van het bedrijfsleven en defensie dat zit te springen om goed opgeleide mensen, die van inwoners die digitaalvaardig worden en die van kinderen die zich voorbereiden op de toekomst. Maatschappelijke vraagstukken zijn vaak complex, juist omdat er veel partijen bij betrokken zijn. In de kenniswerkplaatsen komen die bij elkaar, maar dat maakt het niet meteen makkelijk om tot oplossingen te komen.

Faas van Heijst is vierdejaarsstudent bestuurskunde. Hij studeert af op de bedrijfsprocessen van de kenniswerkplaats. “Ik ben net bezig en begin een beetje door te krijgen wie wat doet. Het zijn veel partijen met allemaal hun eigen belangen.’’ Hij lacht: “Het is nog best een rommeltje.” Henriëtte grapt: “Dat noem je een pilot!” Faas nuanceert zich: “Mijn taak is nu om het allemaal in kaart te brengen en onder meer huisregels vast te leggen. Uiteindelijk schrijf ik een advies.” Daarmee past ook Faas binnen de methodiek. Hij heeft een businesscase voor zijn afstudeerscriptie en de betrokken partijen hebben op hun beurt baat bij zijn advies.

Plan A en B tot en met Z

Michael van Alderwegen is projectmanager van Tech@Connect. Hij luistert, terwijl de anderen druk in gesprek zijn en daarmee de complexiteit van de samenwerking lijken te illustreren. “Dat is het mooie van een start-up omgeving”, stelt hij. “Dat moet rommelig zijn. Het is dynamisch en mensen zijn enthousiast. Daardoor krijgen we soms dingen voor elkaar die op papier niet haalbaar lijken, gewoon omdat iedereen graag wil.” Tygo herkent het start-upgevoel: “Ik vind dat zo fijn hier. We mogen alles uitproberen.” Henriëtte vraagt hem daarop of hij zich serieus genomen voelt. “Ja”, zegt Tygo. “Op eerdere opleidingen kreeg ik soms het gevoel dat ik een klein kind was. Ik moest gewoon dingen doen om ze af te strepen en daar krijg je dan een papiertje voor. Maar ik kom hier niet alleen om met een papiertje weg te gaan, ik wil hier straks weg met genoeg kennis. ‘Probeer maar’, zeggen ze hier. ‘Verpest het maar en leer ervan.’ Ik weet dat er na plan A en plan B nog 24 andere letters zijn.”

Er wordt instemmend geknikt aan tafel. Henriëtte verwijst daarop naar een bekende uitspraak in onderwijsland: “Als een kind niet kan leren door de manier waarop wij lesgeven – misschien zouden we dan moeten lesgeven op een manier waardoor het kind leert.” “Precies”, antwoordt Bas Hoeksta. “Het is het verschil tussen een lesboer zijn en een docent.”

Het gezamenlijke doel

Bas Hoekstra is sergeant bij de Marine en docent in het ICT-café. De samenwerking tussen Marine en TekPark heeft alles te maken met een tekort aan goed opgeleid technisch personeel. De leerlingen maken door de samenwerking kennis met de Marine en maritieme techniek en worden aangemoedigd daarvoor te kiezen. Ondertussen brengt docent Bas de ‘marinemethode’ van lesgeven met zich mee. “Dat is dus niet dat ik als een drillsergeant voor de klas sta, hè?” zegt hij meteen. “Maar een deel van deze leerlingen heeft wat extra ondersteuning nodig, met name op sociaal vlak. Hoe ga je met elkaar om? Wat doe je in een conflict? Als je met elkaar op een schip zit, zul je het met elkaar moeten doen. Dan moet je je dus schikken naar het grote geheel en het gezamenlijke doel.”

Samen in hetzelfde schuitje en op zoek naar goede oplossingen. Het zou een metafoor kunnen zijn voor de kenniswerkplaatsmethodiek. Dat het werkt is meteen merkbaar, want dwars door het interview heen vliegen de nieuwe ideeën heen en weer. Zodra alle partijen om (de ronde) tafel zitten, kan iedereen meedenken. En de ideeën van de studenten zijn net zo waardevol als die van projectleiders, de sergeant of de gemeente en een ondernemer. 

Lees meer over de kenniswerkplaatsmethodiek.